71 jaar na de Ramp

Deze week is het 71 jaar geleden dat een zware noordwester storm de Nederlandse treft tijdens springtij. Meer dan 1800 Nederlanders verdrinken door de overstromingen.

In Zeeland stroomt het zeewater vooral op Schouwen-Duiveland, Sint-Philipsland, Tholen en delen van Noord- en Zuid-Beveland de polders in. Het water verrast de Zeeuwen in de slaap in de nacht van zaterdag op zondag. Op zondagochtend worden de eerste reddingsacties in gang gezet. Maar het ergste moet dan nog komen. Want 's avonds wordt het opnieuw vloed en dat betekent dat het water opnieuw stijgt. Uiteindelijk komen er in Nederland zo'n 1800 mensen om het leven, onder wie ruim 800 Zeeuwen.

Ik heb een deel van mijn jeugd doorgebracht in Middelburg, en iedereen die er wel eens geweest is, kan zich misschien nog de strepen herinneren die op de muren staan van oude huizen. Zo hoog heeft het water gestaan. Ik heb eerst gedacht dat het door de Watersnoodramp kwam, maar Middelburg is overstromingen toen bespaard gebleven.

(In de Tweede Wereldoorlog hebben de Geallieerden Walcheren onder water laten lopen om de aftocht van de Nazi's van Walcheren te versnellen, en de strepen op de muren tonen het waterpeil van 1944.)

2005-08-29 - Ron Linker - Katrina - photo by Hans van den Nieuwendijk

Foto gemaakt met de voorloper van de iPhone in de stromende regen (29 augustus 2005, Katrina, Louisiana)

Katrina

Vele jaren later, op zaterdag 27 augustus 2005 werk ik als (radio-)correspondent voor de NOS in Washington. De telefoon gaat en producer Hans van den Nieuwendijk overtuigt me om samen met hem naar New Orleans te gaan waar Hurricane Katrina ligt voor de kust. De burgemeester had net tot evacuatie opgeroepen van de stad. En als zo'n half miljoen Amerikanen op de vlucht slaan, is dat meteen wereldnieuws. Ongeacht of de orkaan nou wel of niet New Orleans zal treffen. Die zaterdagavond reizen we naar Jackson, Mississippi en van daaruit nemen we de huurauto richting het gebied. Het is een surreëel schouwspel: de ene kant van de snelweg is compleet gevuld met auto's, de andere kant - het rampgebied in dus - is helemaal leeg. De orkaan komt in de nacht van zondag op maandag aan wal. Hotels zijn er niet meer, dus Hans en ik slapen in de auto. We hebben jerrycans benzine die we ruilen om belminuten te krijgen op de satelliet-telefoon van Spaanse journalisten. Op die manier konden we toch de uitzendingen bedienen. Gedurende twee weken wordt steeds duidelijker hoe groot de schade is. We bezoeken de Superdome en het Convention Center waar hulpverleners de handen vol hebben. In het plaatsje Biloxi zien we op het strand tientallen aangespoelde eenarmige bandieten liggen, afkomstig van een casinoboot voor de kust. Een grote stalen boot is in het centrum van het stadje neergekwakt, dwars door een parkeergarage heen.

Net als bij de Watersnoodramp in 1953 vallen door Katrina in het zuiden van de Verenigde Staten veel doden: zo'n 1800. De Amerikaanse overheid nodigt vrijwel direct Nederlandse ingenieurs van Rijkswaterstaat uit om advies te geven. Die eerste adviezen monden uit in een goeie samenwerking. De ambassade brengt Nederlandse en Amerikaanse gesprekspartners met elkaar in contact. Vooral op lokaal niveau, in de Amerikaanse kuststeden werken Nederlanders en Amerikanen samen aan kustbescherming.