Voor het eerst in zo'n beetje twintig jaar was ik terug op Ground Zero in New York.
Op 11 september 2001 sliep ik toen het wereldnieuws zich voltrok. Het was rond half drie 's middags toen een van mijn vrienden me belde en zei dat ik de televisie aan moest doen. Ik was aan het bijkomen van een nachtdienst bij de NOS, en half slapend zette ik CNN aan. Ik schrok enorm van de beelden. Net als zovelen kon ik niet geloven dat er opzet in het spel was. En tegelijkertijd kon ik me niet voorstellen dat het een ongeluk was. Ik was sprakeloos.
Aanval
Het luchtruim van de VS ging dicht na 9/11 en dus was het moeilijk voor de NOS om verslaggevers naar Washington en New York te krijgen om de correspondenten bij te staan. Ik was toen nog geen correspondent maar buitenland-redacteur in Hilversum die vaak als verslaggever naar het buitenland ging. In 2000 had ik de correspondenten ondersteund bij de presidentsverkiezingen en dus had ik nog een geldig visum.
Begin oktober landde ik in Washington, waar ik de eerste week verbleef. 9/11 was inmiddels drie weken geleden, en de wereld hield de adem in voor de vergelding van de VS. President Bush had aangekondigd dat ie bin Laden zou uitroken. En dat begon op zondag 7 oktober 2001.
Ik zat in het parkje van Dupont Circle de krant te lezen toen ik telefoon kreeg van een collega in Washington: de aanval is begonnen. Iedereen rende naar het persgebouw van de EBU op M Street. Ik werd naar het Witte Huis gestuurd waar zich inmiddels een menigte had verzameld om te vieren dat de wraak was begonnen.
Kort daarna ging ik met de trein naar New York. Er was een grote herdenking aangekondigd op 11 oktober, een maand na de aanslagen. Ik schrok enorm van de ravage: nog altijd waren winkels helemaal met stof bedekt, zag je mensen met mondkapjes lopen, en het stonk er naar gruis. Het is een lucht die ik nooit vergeten heb.
Ground Zero was afgezet. Je kon in de verte de puinhopen zien liggen. Af en toe reden er brandweerauto's vandaan met vlaggen. Op straat werd geapplaudisseerd. Bij een kerk hingen allemaal papiertjes en foto's van vermisten. De stad was nog steeds in diepe rouw.
Terug
Ik ben nog een keer terug geweest naar Ground Zero om verslag te doen van de vijfde herdenking van 9/11, maar sinds die tijd niet meer. Dat is geen bewuste keuze geweest, het is er simpelweg nooit van gekomen.
Maar deze week zocht ik het op. Het was er druk, lange rijen mensen stonden te wachten totdat ze het museum in mochten. Ik vind het monument voor 9/11 erg indrukwekkend. Het zijn twee grote reflecting pools die precies op de plekken staan waar de Twin Towers stonden. Op de rand staan in het brons de namen van de slachtoffers geschreven. Een waterval stroomt naar een gat van bijna twintig meter diep. Ik ken het monument van de tv-beelden van de jaarlijkse herdenking. Om me heen zie ik heel veel jonge mensen die nog niet geboren waren toen 9/11 gebeurde. Steeds minder mensen kunnen het zich actief herinneren. En daarom is het belangrijk dat het monument er staat.